Ayçiçeği çekirdeklerinde doğal olarak oluşan peptit, sentetik olarak optimize edildi. Sentezlenen bu peptit, abdominal (karın ile ilgili) ağrıların ve yangıların tedavisi için potansiyel bir ilaç olarak tanımlanıyor.
MedUni Viyana Farmakoloji Enstitüsü (Fizyoloji ve Farmakoloji Merkezi) öğretim görevlisi Doçent Doktor Christian Gruber liderliğinde yürütülen bir çalışmanın bulguları geçtiğimiz günlerde Journal of Medicinal Chemistry dergisinde yayımlandı. Bu çalışma ile araştırmacılar, sentetik opioidlere alternatif olarak yalnızca çevresel olarak etkili olan ve kan-beyin duvarını aşmayan analjezikler (yani ağrı kesici ilaçlar) bulmayı hedeflediler.
Gruber, çalışmanın arka planını şöyle açıklıyor: “Morfin, ilk bitki bazlı ilaçlardan biriydi ve 200 yıldan fazla bir zaman önce [tıbbi kullanım için] haşhaşların kurumuş lateksinden ayrıştırılmıştı. Beyindeki opioid reseptörlerine bağlanan morfin, hâlâ ağrı tedavisinin başlıca ilacı olarak kabul ediliyor. Ancak opioid bağımlılığı büyük bir risk teşkil etmekte ve bu ağır bağımlılık sonucu oluşan doz aşımı ise beyindeki solunum merkezini engellemekte, bu da solunum yetmezliğine ve en kötü senaryoda ise ölüme yol açmakta.”
Bu sebeple, dünyanın her yerinden araştırmacılar ağrı kesici ilaçları daha güvenli yapmak için uğraşıyorlar ve opioid yan etkilerine neden olmayacak aktif ilaç molekülleri arıyorlar.
Ayçiçeği özütleri, yangı giderici ve ağrı kesici özellikleri için bir dereceye kadar geleneksel tıpta zaten kullanılıyordu. Yapılan bu son çalışmada ise Avusturya ve Avustralya’dan bilim insanları, söz konusu bu etkiyi sağladığını düşündükleri bitki molekülünü ayrıştırdılar.
Daha sonra tıbbi kimya metotları “ayçiçeği tripsin inhibitörü-1” (sunflower trypsin inhibitor-1 [SFTI-1]) olarak adlandırılan maddeyi optimize etmek için kullanıldı.
Toplamda 19 peptit, SFTI-1 tekniğine bağlı kalınarak sentezlendi ve test edildi.
Gruber şunları aktarıyor: “Bu varyantlardan biri, bilhassa sindirim borusu veya çevresel organlardaki ağrılar için potansiyel yenilikçi ağrı kesici molekül adayımız olarak öne çıktı. Bu peptit, son derece stabil, yüksek oranda etkili ve etkileşimi [başlangıçta amaçlanan gibi] vücudun çevresel kısımlarıyla sınırlı. Bu peptitin kullanımı ile, bu sayede, opioidlerle ilişkilendirilen yan etkilerin daha azının ortaya çıkması beklenecektir.”
Ayçiçeği peptitinin etkinlik gösterdiği kısım beyin olmadığından dolayı bağımlılık riskinin çok daha düşük olduğu belirtiliyor. Dahası, seçimli olarak sadece ağrı iletimini etkileyen “moleküler sinyal yolunu” etkinleştirirken yan etkilerinin de az olacağı düşünüldüğünden hayli umut verici bir gelişme olabilir.
Çeviri: @kontratak
Haberi şu şekilde okuyanlar yorumlarını eksik etmesin:
