Koreli anne Jang Ji-sung, 2016 yılında tedavisi olmayan bir kanser yüzünden 7 yaşındaki kızı Nayeon’u kaybetti. Bundan üç yıl sonra anne kızıyla bir sanal gerçeklik dünyasında buluşturuldu.
Geçtiğimiz perşembe günü Munhwa Broadcasting Corporation adlı Youtube kanalında bir belgeselden kısa bir bölüm ‘‘Buluştuk’’ ismiyle yayınlandı. Bu videoda anne Jang Ji-sung büyük bir yeşil perde önünde sanal gerçeklik gözlüğü ve dokunma hissini taklit eden eldivenler takıyor. Animasyonun başlayıp ölen kızı Nayeon’un görülmesiyle annesi, babası, kardeşleri gözyaşlarına hakim olamıyor.
‘‘Belki bu gerçek bir cennet’’ diyor anne Jang Ji-sung, ‘‘Nayeon’la buluştum, gülümseyerek bana seslendi, çok kısa bir süreliğine ama çok mutlu bir an. Sanırım hep istediğim rüyayı gördüm.’’
Sanal gerçeklik ortamının hazırlanması 8 ay sürmüş. Yapımcılar anneyle kızın gerçek hayatta gittikleri parka gidip orayı sanal gerçekliğe aktarmışlar. Kızın hareketlerini hareket yakalama (motion capture) teknolojisiyle oluşturmuşlar. Bunun için bir çocuk oyuncu kullanılmış.
Bu video uzmanlardan oluşan bir kadronun 8 aylık emeği sonucunda olmuş olabilir ama ölen yakınlarımızın fotoğraflarını yüklediğimiz ve bizi onlarla sanal gerçeklikte buluşturan bir platformdan ne kadar uzağız?
Bunun kaybettiklerinin acısını yaşayan insanlar üzerinde nasıl bir etkisi olur? Sanal gerçeklikte kaybettikleri bir sevdikleriyle buluşabilmeleri acılarını dindirmeye yardımcı olur ve sıradaki ölümü mü beklerler? Bazı insanlar bu dünyaya bağımlı olup sanal gerçeklikte gittikçe daha çok vakit geçirip gerçek hayatta daha az mı vakit geçirirler?
Princeton Üniversitesi’nden sinirbilimci Michael Graziano, aralık ayında Dell Technologies’e verdiği demeçte, “Kişinin gittiğini bildiğiniz için, sanal eşdeğerini kabul edersiniz - rahatlatıcı bir iz. Bu konuda yanlış ya da etik olmayan bir şey yok.‘’ diyor.
Belki bir yasal düzenleme gereklidir. Özel girişimlerin çıkıp insanlara -tabi ki bir miktar ücret karşılığında- ölen sevdikleriyle sanal gerçeklikte buluşturması yerine bu teknoloji belki de sadece bir psikolog gözetimindeki kişiler için kullanılabilir olmalıdır.
İnsanların ölen sevdikleriyle etkileşime girme fırsatının en iyi şekilde nasıl kullanabileceği belirsiz ancak artık bu bilinmez alana giriş yapmış bulunuyoruz ve yanıtlanması gereken birçok soru bizi bekliyor.